حتما برایتان پیش آمده هنگام رفتن به یک کافی‌شاپ و با نگاهی به منوی آن با لیستی از انواع قهوه ها و همچنین فرآورده های دیگری که از قهوه به دست می‌آیند روبرو می شوید، قهوه بخصوص قهوه اسپرسو یکی از نوشیدنی‌های متداول و محبوب این روزها در میان عموم مردم می باشد، تنوع بسیاری که در این نوع نوشیدنی وجود دارد باعث شده اکثر افراد بتوانند در یک کافی شاپ حتما یکی از انواع قهوه را با توجه به میل و خواسته خود سفارش دهند.
منشأ تفاوت هایی که در طعم و نام انواع مختلف قهوه وجود دارد برخی از عواملی است که بطور مفصل در این مقاله به آن پرداخته می شود، در واقع در این مقاله سعی در آن داریم که به تمایز قهوه بپردازیم. پیشنهاد می گردد پارس کافه که بزرگترین فروشگاه زنجیره ای کافه می باشد را تا انتها مطالعه نمایید تا اطلاعات جامع و مفیدی بدست آورید.
دلایل تمایز قهوه ها با هم
قهوه گیاهی است که در بسیاری از کشورهای دنیا مثل برزیل، اتیوپی، جامائیکا و … کشت و بهره برداری می‌شود. همانطور که اشاره شد، عوامل زیادی باعث ایجاد تمایز قهوه در طعم و عطر آن می گردد و موارد مهمی که این تنوع مزه ها را ایجاد می کند عبارت‌اند از:
1-نوع گیاه قهوه اولین دلیل تمایز قهوه (دانه‌های قهوه):
دانه‌های قهوه را به چهار نوع نام آشنای قهوه عربیکا و قهوه روبوستا و کمی ناشناخته و کمتر شنیده قهوه لیبریکا و قهوه اکسلسا طبقه‌بندی می کنند؛ این‌ها 4 گونه اصلی گیاه قهوه می باشند و همه انواع قهوه دست آخر یکی از این گیاهان خواهند بود. رایج‌ترین انواع دانه‌های قهوه عربیکا و روبوستا می باشند که حتما در فروشگاه ها نام این دو قهوه معروف و محبوب را در بین محصولات دیده‌اید، در واقع در مجموع 90 % از تولید جهانی قهوه را این دو نوع قهوه تشکیل می‌دهند.
-قهوه عربیکا:
قهوه عربیکا بیشترین سهم بازار را در دست خود دارد (با اینکه از انواع دانه های دیگر گران تر است و کشت آن سخت تر اسنتو دچار آسیب و افات زیادی در حین رشد می گردد) بطوری‌که حدود 60 % از قهوه‌های تجاری را تشکیل می‌دهد. خواستگاه اصلی این دانه را کشور اتیوپی می دانند، گیاهان قهوه عربیکا وقتی که در ارتفاعات بالا و در خاک های آتشفشانی رشد می نمایند با بارندگی فراوان بهترین کیفیت را پیدا خواهند کرد.
-دلایل استفاده از قهوه عربیکا به میزان بیشتر از دیگر قهوه ها:
1- طعمی شیرین
2- میزان کافئین کمتر
3- کیفیت بالا در نتیجه عصاره گیری
4- میزان اسیدیته کمتر
5- آرومای قهوه بسیار ملایم و دلپذیر
تمایز قهوه دانه عربیکا با دیگر دانه رایج در بازار قهوه بخصوص روبوستا دارد، شکل ظاهری آن می باشد که بیضی و کشیده تر است، همچنین مدت زمان کشت دانه‌های آن هم بین 7 تا 9 ماه می باشد، ده ها نوع قهوه عربیکا وجود دارد اما متداول ترین آنها بوربون، کاتورا و تایپیکا می باشند، باید گفت تنوعی که این نوع دانه دارد باعث شده که طعم عصاره قهوه عربیکا متفاوت و بر اساس دانه آن و خواستگاهش باشد.
-قهوه روبوستا:
بعد از دانه قهوه عربیکا محبوب‌ترین دانه قهوه روبوستا می باشد، دلیل نام گذاری این قهوه ، مقاومت آن در برابر بیماری ها و افات مربوط به کشت و رشد می باشد و همچنین اینکه حتما در ارتفاعات بالا رشد نمی کند و در ارتفاعات پایین و دامنه کوه ها نیز می روید و این دلیل تمایز قهوه روبوستا می باشد؛ منشأ قهوه روبوستا اندونزی و جنوب صحرای آفریقاست که در حال حاضر هم یکی از تولیدکنندگان اصلی آن می باشند.
سهم این دانه در بازار حدود 40% از تولیدات انواع قهوه می باشد با این‌حال یک انتخاب مقرون به صرفه تر است بطوری‌که قهوه فوری که یکی از انواع دیگر قهوه ها در دسته بندی دیگری می باشد از 100 % دانه قهوه روبوستا تهیه می گردد؛ ازجمله ویژگی‌هایی که دانه روبوستا را در میان رایج‌ترین دانه قهوه مصرفی قرار داده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-در محیط های وسیع تر ازجمله ارتفاعات کم بخوبی رشد می‌کنند.
2-میزان کافئین موجود در این دانه‌ها بسیار بالاتر و دو برابر قهوه عربیکا می باشد و این خود دلیلی است برای جلوگیری از ایجادآفات.
3-طعم روبوستا خاکی است و می‌تواند طعمی تلخ یا سوخته بخاطر نوع دانه و نوع رستش داشته باشد.
4-قیمت آن به نسبت دانه های قهوه های عربیکا ارزان‌تر می باشد.
5-میزان چربی کمتری دارد.
6-برای افرادی که تمایل به طعم ترشی در قهوه دارند، قهوه روبوستا بخاطر داشتن اسیدیته بالاتر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
7-ترکیبات قهوه‌ای که از روبوستا به وجود می‌آیند می‌توانند انتخاب مناسبی برای آن دسته از افرادی باشد که به دنبال مصرف قهوه هایی با بادی غلیظ و سنگین می باشند.
8-از تفاوت‌هایی که روبوستا با عربیکا دارد این است که مدت زمان لازم برای کشت آن بیشتر از عربیکاست و چیزی میان 9 تا 11 ماه می باشد.
9-شکل ظاهری دانه روبوستا کوچک‌تر و گردتر می باشد. برای اطلاع از شرایط دریافت نمایندگی به سایت کافی پارس مراجعه کنید.
-قهوه لیبریکا:
قهوه لیبریکا در بین محصولات تجاری بسیارکمیاب است و کمتر از 2 % از قهوه تولید شده در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد و این یکی از دلایل تمایز قهوه لیبریکا می باشد، در واقع می توان گفت این دانه تقریباً بطور انحصاری در مالزی و لیبریا تولید می گردد, فیلیپین بعنوان بزرگ ترین تولیدکننده این دانه قهوه ناشناخته مشغول به کشت آن است آن هم به دلیل اینکه در طول زمان های گذشته قهوه تولیدی از این دانه مورد علاقه افراد آن ناحیه بوده است؛ خصوصیات آن شامل:
1-این دانه از گیاهانی با ارتفاع بسیار بلند تهیه می‌شود.
2-شکل ظاهری دانه‌های لیبریکا بسیار کشیده تر از سایر انواع قهوه می باشد و در انتهای یک سمت آن شکل قلاب مانند منحصر به فردی دارد.
4-قهوه لیبریکا نسبت به عربیکا یا روبوستا کافئین کمتری دارد.
5-طعم قهوه لیبریکا شیرین‌تر از عربیکاست و طعم میوه‌ای و گلی قوی دلچسب دارد.
6-البته طعم آن گاهی اوقات دودی و چوبی است و به دلیل کمیاب بودن طعم آن کاملاً قابل تشخیص است و تفاوت در آن با سایر قهوه‌ها به وضوح حس می گردد.
-قهوه اکسلسا:
دانه قهوه اکسلسا درگذشته یکی از انواع قهوه مورد استفاده بود اما اکنون در طبقه بندی یک نوع فرعی از قهوه لیبریکا قرار گرفته است به همین دلیل هیچ نوعی از این قهوه در دنیا یافت نمی‌شود؛ این قهوه مانند سایر قهوه های لیبریکا روی درختان بلند رشد می‌کند. شکل ظاهری دانه اکسلسا منحصر به فرد اما به بلندی دانه لیبریکا نمی باشد، خصوصیات و تمایز قهوه اکسلسا در زیر آمده است که شامل:
1-دانه قهوه اکسلسا در صورت رشد صحیح می‌تواند طعم‌های شیرین و میوه‌ای با اسیدیته ترش ایجاد نماید.
2-سطح و نوع رست شدن دانه‌های قهوه با دیگر دانه ها متفاوت است.
3-روش تهیه آن با توجه به استفاده از چه نوع دستگاه هایی و چگونگی دم کردن آن متفاوت می باشد.
4-نوع نوشیدنی های تهیه شده با قهوه اکسلسا.
5-روش کشت قهوه و منطقه‌ای که گیاه در آن رشد کرده است.
2-انواع قهوه بر اساس میزان رست دانه های قهوه و ایجاد تمایز قهوه ها:
یکی از بارزترین دلایلی که باعث تمایز قهوه ها می شود نوع رست دانه های قهوه می باشد، همانطور که می دانید دانه‌های قهوه وقتی که برداشت می‌شوند خام و سبز می باشند، مسلما در این مرحله نمی‌توان آنها را برای دم‌کردن استفاده نمود پس باید عمل برشته کردن یا به اصطلاح رست قهوه انجام گردد.
انواع رست قهوه صرفاً به مدت زمان برشته شدن دانه‌های قهوه سبز مرتبط است که با مشاهده دانه ها و رنگشان می‌توانید نوع آن را حدس بزنید؛ هر سطح رست ویژگی‌های مختلفی از دانه را نشان می‌دهد که آن را برای روش‌های مختلف دم کردن مناسب می نماید، در ادامه ی محتوا انواع رست را برایتان توضیح می دهیم:
–رست لایت یا روشن:
دانه‌هایی که کمتر برشته می‌شوند دارای طعمی معطر همراه با عطر و بوی میوه‌ای و گلی و میزان اسیدیته خوب و کافی می باشند، رنگ این دانه‌ها قهوه‌ای رنگ‌پریده است همچنین سطح این دانه‌ها روغنی و براق نیست و شکل ظاهری خشکی دارند، زمانی که می‌خواهید طعم طبیعی دانه ها حفظ شود و تلخی بسیار کمی را احساس کنید از رست لایت استفاده نمایید.
-رست مدیوم یا متوسط:
دانه‌های برشته با میزان متوسط، طعمی غنی‌تر در کنار کمی تلخی دارند، میزان اسیدیته این دانه‌ها نسبت به رست روشن کم تر می باشد؛ با دیدن دانه‌هایی که رنگ آن قهوه‌ای متوسط و بدون وجود چربی روی سطح آن و البته با بوی قوی‌تر بطوری‌که طعم قهوه را با عطر آن احساس می کنید، می‌توان نتیجه گرفت که دانه ها رست متوسطی دارند. تعادل موجود در طعم دلپذیر تلخی قهوه هایی که با رست مدیوم تهیه می گردند بسیار مورد پسند اکثر افراد است، دانه‌های برشته متوسط معمولاً برای دم کردن با دستگاه‌های قطره‌ای اتوماتیک یا تهیه قهوه های دمی سرد استفاده می گردد.
-رست مدیوم دارک یا متوسط تیره:
دانه‌هایی که میزان رست مدیوم با رنگ قهوه‌ای تیره ای دارند با داشتن طعم های عمیقی از شکلات و مغزها و همراه با مزه‌ای بین تلخی و شیرینی یکی از بهترین انواع قهوه در میان طرفدران آن است، سطح دانه‌ها پس از رست کمی روغنی خواهد بود. خوب است بدانید برشته کردن طولانی مدت، بیشتر اسیدیته را از بین می‌برد و اجازه می‌دهد بیشتر آروماهای خود دانه قهوه ظاهر شوند، دانه‌هایی با رست مدیوم دارک برای تهیه قهوه با فرنچ پرس، موکاپات یا دم کردن اسپرسو بهترین گزینه می باشند.
-رست دارک یا تیره:
این نوع دانه‌ها با رنگ بسیار تیره و بوی تند و تلخش براحتی قابل تشخیص می باشند، دانه‌ها سیاه، براق و کاملاً روغنی هستند و در نتیجه آن طعم خاص خواستنی در آنها ایجاد می شود؛ در هنگام نوشیدن قهوه از این نوع دانه‌ها می‌توانید رگه هایی از چربی را نیز احساس کنید. همانطور که اشاره شد به دلیل مدت‌زمان طولانی که این دانه‌ها برشته می‌شوند، هیچ اسیدیته ندارند، پس اگر قهوه مورد علاقه شما در گروه انواع قهوه با طعمی تلخ مانند اسپرسو قرار دارد، این نوع دانه‌ها با این میزان رست بهترین انتخاب برای شما تلخ پسند می باشد. توصیه می گردد مقاله چربی های موجود در قهوه را حتما مطالعه نمایید.
3-دم آوری و روش های تهیه قهوه و ایجاد تمایز قهوه در آنها:
یکی دیگر از موارد مهمی که در انواع قهوه تأثیر دارد، روش دم کردن آن است، قهوه ها با دستگاه ها و روش های مختلفی تهیه می گردند، روش‌های دم کردن شامل فشار، غوطه‌وری، فیلتراسیون و جوشاندن است، همچنین روش دم کردن به‌صورت سرد و گرم هم می‌تواند در ایجاد تمایز قهوه موثر باشد.
-روش دم آوری قهوه با فیلتر:
این نوع قهوه با روش فیلتراسیون تهیه می گردد که در آن آب جوش به آرامی روی پودر قهوه که در یک سبد فیلتر مانند گذاشته می‌شود و با پودر قهوه پر می شود، البته که این روش با استفاده از دستگاه قهوه ساز قطره‌ای که خودکار می باشد، تهیه می‌شود.
-روش پور اور (POUR OVER):
روش دیگر برای دم کردن قهوه دقیقاً مشابه روش استفاده از فیلتر است با این تفاوت که بصورت کاملاً دستی آب داغ اضافه می گردد و از هیچ دستگاهی استفاده نمی گردد و البته کنترل بیشتری باتوجه به سلیقه خود در این روش می‌توانید داشته باشید مثلا می توانید غلظت مطلوب قهوه را خودتان تعیین کنید.
-دستگاه اسپرسوساز:
اسپرسو به معنای فشار است، یک روش دم کردن که در آن آب گرم با فشار از قهوه های ریز آسیاب شده عبور می‌کند، البته در صورت نبود دستگاه اسپرسو ساز خانگی می توانید از موکاپات و در نهایت فرنچ پرس استفاده نمایید، نتیجه تهیه این قهوه یک شات اسپرسو تلخ می باشد. توصیه می گردد محتوای قهوه تلخ و راه حل های جلوگیری از آن را حتما مطالعه با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
-کلد برو:
قهوه‌هایی که از طریق دم کردن به صورت سرد تهیه می‌شوند در واقع همان کلد برو می باشند، به این صورت که با استفاده از روش غوطه وری قهوه به مدت یک روز در آب سرد آن هم در یخچال درست می شوند، انواع قهوه با این روش دمی طعمی ملایم و شیرین و اسیدیته بسیار کم می باشد. خوبی این مدل قهوه این است که برای تهیه آن به قهوه‌ساز خاصی نیاز نیست و اغلب آن را در شیشه‌های معمولی یا پارچ دم می‌کنند.
4-انواع گوناگون نوشیدنی ها بر پایه قهوه و تمایز قهوه ها با هم:
وجود عواملی دیگر در تهیه و سرو قهوه می‌تواند دلیلی برای انواع قهوه باشد مثل:
2-نسبت قهوه به شیر
3-افزودن مواد دیگر
در ادامه این مطلب مفید از انواع مختلف این نوشیدنی که بسیار متداولند می گوییم:
-انواع قهوه های دمی و معرفی شان:
-قهوه ترک:
یکی از انواع روش هایی که در آن پودر قهوه را دم می‌کنند قهوه ترک است، مواد و تجهیزات لازم نیز پودر قهوه تازهه آسیاب شده، آب جوش با آب تصفیه شده، جذوه و شعله مستقیم تنها چیزی است که برای ساخت یک قهوه ترک نیاز دارید، قهوه‌ترک طعمی قوی، شیرین و بافتی غلیظ دارد.
محتوای متفاوت پیشگویی و طالع بینی با فال قهوه را در مجله کافی پارس از دست ندهید.
-قهوه فرانسه:
این روش در دسته شیوه‌های دم کردن گرم قهوه قرار می‌گیرد، برای نوشیدن قهوه به این روش باید از فرنچ پرس استفاده نمایید، به این صورت که با گذشت زمانی کم و عبور آب داغ از بافت قهوه، عصاره قهوه به کمک بخش توری مانند فرنچ پرس از آن جدا و این نوشیدنی تهیه می‌شود، میزان دانه‌های آسیاب شده برای این قهوه بزرگتر آسیاب می شود.
همچنین باید از دانه‌هایی با رست دارک استفاده شود؛ ناگفته نماند دستگاه های برقی قطره ای تهیه قهوه فرانسه نیز برای تهیه این قهوه تقریبا رقیق با اسیدیته متعادل که بعنوان نوشیدنی صبحانه استفاده می گردد نیز استفاده می گردد.
-قهوه ایتالیایی:
قهوه ایتالیایی در سراسر دنیا شهرت دارد، این قهوه را می‌توان از دانه های مختلف قهوه بخصوص عربیکا تهیه کرد و معمولاً به رست مدیم دارک یا دارک نیاز دارند تا طعم قهوه واقعی را برای عاشقان قهوه ایجاد نمایند. قهوه را خوشمزه تر بنوشید با مطالعه مقاله متفاوت قهوه طعم دار با افزودنی های طبیعی در سایت کافی پارس.
-قهوه یونانی:
قهوه یونانی را می‌توان تا حدودی شبیه به قهوه ترک دانست چون روش تهیه و دم آوری آن مثل قهوه ترک است با این تفاوت که در قهوه یونانی مواد افزودنی مانند شکر یا شیر به نوشیدنی اضافه می گردد.
-قهوه کمکس:
یکی دیگر از روش‌های دم کردن قهوه از کمکس است، با قراردادن دانه‌هایی با رست مدیوم و آسیاب شده به صورتی که دانه‌های خردشده قهوه در آن معلوم باشد، در فیلترهای خاص مخصوص شرکت کمکس و اضافه‌کردن آب جوش، عصاره دم شده قهوه پس از مدتی از این دستگاه عبور می‌کند و آماده نوشیدن می شود.
انواع قهوه بر اساس اسپرسو (تحت فشار آب بر پودر قهوه):
این قهوه با آب داغ تهیه می گردد، میزان زیاد آب آن نسبت به پودر قهوه باعث می‌شود که تلخی و اسیدیته آن در حد اسپرسو نباشد.
-قهوه کاپوچینو:
کاپوچینو یکی از انواع مختلف نوشیدنی قهوه بر پایه اسپرسو است که با افزودن شیر بخارپز و هم زده شده، طعم شیرین و سبکی نسبت قهوه های دیگر دارد.
-قهوه ماکیاتو:
ترکیب اسپرسو با مقدار بیشتری فوم شیر یک قهوه ماکیاتو را می‌سازد، این نوع قهوه برای افرادی که از طعم تلخ قهوه خوششان نمی آید می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
-قهوه موکا:
موکا یکی از شیرین‌ترین انواع قهوه می باشد که شامل یک شات اسپرسو با شیر و فوم شیر روی آن است که با پودر شکلات مخلوط شده است.
ترکیبات این نوشیدنی مثل کاپوچینو است با این تفاوت که نسبت شیر آن بیشتر می باشد، طعم آن برای افرادی که زیاد به قهوه آن هم تلخ علاقه ای ندارند بسیار دلچسب است.
-قهوه فلت وایت:
یک شات دوبل اسپرسو که روی آن را شیر بخارپز شده پر کرده است، به دلیل شات اضافی، طعم قهوه قوی‌تری نسبت به لاته دارد.
-قهوه آفاگاتو:
اسپرسو و بستنی وانیلی به هر میزانی که دلخواهتان است می‌تواند یک آفوگاتو با طعمی بین تلخی و شیرینی خاص ایجاد نماید.
-قهوه های سرد بر پایه اسپرسو:
-فراپوچینو
-آیس کافی
-کلد برو
که با اضافه‌کردن یخ به ترکیبات همیشگی قهوه می توان این نوشیدنی‌ها را تهیه کرد و در فصول گرم و حتی سرد نوشید.
در انتهای این مقاله که البته کمی طولانی شد ولی مجموعه ای از اطلاعات مفید درباره قهوه و دلیل تمایز قهوه را داشت با انواع دانه های قهوه، انواع رست قهوه و تاثیر آنها بر طعم قهوه، انواع قهوه و انواع روش های دم آوری دستی و دستگاهی آشنا شدید؛ باتوجه به سلیقه‌های مختلف در طعم قهوه که هر فرد دارد، برای داشتن انتخاب های متنوع و مناسب، انواع قهوه به اشکال مختلفی تهیه می گردند، با این وجود هر فردی می‌تواند نوشیدنی مخصوص خود را با توجه به توضیحاتی که داده شد انتخاب نماید. در انتها باید گفت مدرن ترین تجهیزات کافه در شعب کافی پارس در سراسر ایران آماده پذیرایی از شما طرفداران قهوه می باشد.
