از گذشته تاکنون تمام مردم دنیا عادت به نوشیدنی‌های گرم در روز دارند. یکی از این نوشیدنی‌ها که بطور بی نظیری مصرف می‌شود، قهوه می باشد، قهوه به عنوان پر مصرف‌ترین نوشیدنی پس از آب است و پر درآمدترین خوراکی تجاری بعد از نفت به حساب می آید که در قاره های آمریکا، آفریقا، اروپا و آسیا طرفداران زیادی دارد.
قهوه، از دانه گیاه قهوه بدست می آید و در مناطق نیمه گرمسیری کشت می‌شود، گیاهان قهوه جزو خانواده روناسیان محسوب می‌شود یعنی درختی همیشه سبز دارد و با 5 متر ارتفاع؛ از ویژگی های اصلی گیاه قهوه، دارا بودن برگ‌هایی ساده و گل‌های سفید معطر می‌باشد، قهوه عربیکا و قهوه روبوستا دو گونه مهم تجاری از قهوه هستند که در کشورهای کنیا، اتیوپی و سودان کشت می‌شوند، ناگفته نماند برزیل با داشتن سهم ۴۰ درصدی قهوه دنیا، از مناطق مهم کشت می باشد.
وقتی که میوه گیاه قهوه می‌رسد، موقع برداشت و فرآوری است، بعد از آن دانه‌های خشک شده بنابر درجات مختلف کیفیتی، برشته خواهند شد و بر اساس نوع طعم و عطر، روش‌های دم آوری یا سرو مختلفی برایشان در نظر گرفته می‌شود. روش‌های متداول سرو قهوه به صورت دم کردن و تهیه قهوه فوری هستند. در این مقاله قصد داریم قهوه دمی و انواع آن را معرفی کنیم، با کافی پارس، بزرگترین فروشگاه زنجیره ای کافه همراه باشید.
قهوه دمی چیست؟
قهوه دمی یک روشی از تهیه قهوه می باشد که به اسم قهوه فیلتر شده هم شناخته می شود، در این روش، آب داغ روی فیلتری کاغذی که حاوی دانه‌های قهوه می باشد ریخته می‌شود که در نهایت قهوه از فیلتر عبور خواهد کرد؛ ویژگی‌هایی مانند طعمی دلچسب و کافئینی به اندازه و اسیدیته پایین آن باعث محبوبیتش در بین مردم دنیا شده است بطوری که امروزه شیوه های گوناگونی برای دم کردن قهوه وجود دارد که وجه اشتراک تمامشان فقط افزودن آب به دانه‌های قهوه در طی یک تایم مشخص، می‌باشد، در واقع دم کردن، ساده ترین روش سرو دانه‌های قهوه با انواع رست برای درست کردن یک قهوه گرم است.
قهوه دمی در بین ترکان عثمانی:
شیوه های دستی دم کردن قهوه، ارزان و آسان می باشد و قدمت آن به قوم اوریو اتیوپی بر میگردد، در قرن 15 میلادی، عثمانیان قسمت هایی از اروپای مرکزی، شمال آفریقا و آسیا را تصرف کردند و این دلیل گسترش تجارتشان با آفریقا، آسیا و اروپا شد و در همین زمان بود که با قهوه آشنا شدند. در قرن شانزدهم، قهوه به کشورهای ایران، ترکیه و مناطقی از اروپا وارد شد و در مدتی کوتاه این نوشیدنی اعجاب انگیز خیلی سریع در سرایر جهان متداول شد.
کشور ترکیه یکی از پیشگامان در زمینه تهیه قهوه می باشد که روش دستی آن را اختراع کرده است. طبق دستور دم آوری قهوه ترکیه ای ها، ابتدا دانه‌های قهوه برشته و سپس آسیاب می‌شدند، سپس به این پودر آب سرد اضافه می شد و در یک ظرف گود با دهانه باریک (جذوه) به جوش می‌آمد؛ ترکان عثمانی تمایل زیادی به حفظ انحصاری تجارت قهوه داشتند اما نشد و قهوه و روش های گوناگون تهیه اش کم کم در سراسر جهان گسترش یافت تا اینکه در قرن 18میلادی، شیوه تهیه قهوه دمی در سراسر دنیا رواج یافت و همه مردم توانستند از نوشیدن آن لذت ببرند. مقاله همه چیز درباره قهوه ترک را حتما در مجله کافی پارس مطالعه نمایید.
تاریخچه نخستین دستگاه قهوه دمی:
اوایل قهوه نوشیدنی مخصوص اشراف و ثروتمندان بود و صرفاً قشر مرفه جوامع مختلف فقط می توانستند آن را بنوشند اما با اختراع دستگاه های دستی دم آوری قهوه، همه افراد با هر سطح اجتماعی توانستند از نوشیدن آن لذت ببرند.
هنگام ورود قهوه به اروپا، روش تهیه آن به صورت افزودن آب به دانه آسیاب شده قهوه و بعد جوشاندن آن بود. قهوه با وقوع انقلاب صنعتی به قاره اروپا رسید که در آن زمان، اکثر مردم از قهوه به جای آبجو یا شراب استفاده می‌کردند تا بتوانند بدون مستی و با انرژی بیشتری در کارخانه های انقلاب صنعتی کار کنند.
روش آماده‌سازی قطره‌ای قهوه، اولین بار در فرانسه گسترش پیدا کرد که در آن، قهوه پودر شده را در ظرفی بین دو محفظه توری قرار می‌دادند، ابتدا آب گرم از محفظه فوقانی به ظرف حاوی قهوه اضافه می شد و سپس این آب، از لابه‌لای ذرات قهوه آسیاب شده به توری پایینی و سپس به فنجان سرو قهوه می ریخت، این اختراع، نور روشنی در راستای ابداع روش‌های نوین دم آوری قهوه بود تا اینکه در آلمان شخصی به نام املی ملیتا بنتز، اولین فیلتر قهوه دمی را رونمایی کرد.
این وسیله در سال ۱۹۰۸ ابداع شد که امکان تهیه و سرو نوشیدنی قهوه دمی فاقد رسوبات با طعمی بهتر را مهیا کرد، این ابداع با استقبال فراوانی مواجه شد و منجر به تاسیس شرکت ملیتا شد که در نهایت، فیلتر اختراعی تکامل بیشتری یافت و تبدیل به یک فیلتر مخروطی شد که طراحی و کارکرد بهتری داشت.
دلیل محبوبیت قهوه دمی:
قهوه دمی بخاطر مزه واقعی قهوه که از خود بجا می گذارد طرفداران خاص خودش را دارد، قهوه دمی به دلیل نوع دانه‌های قهوه به کار رفته در آن و نوع دم آوری، از طعم ویژه و خاصی برخوردارمی باشد اما این بدین معنا نیست که در سایر روش‌های تهیه، قهوه بی مزه است بلکه این روش از کنار هم قرار گرفتن آب داغ و قهوه آسیاب شده در مدت زمان ۴ الی ۵ دقیقه، نوشیدنی را آماده می‌کند.
نکته مهم این است که با فیلتر کردن قهوه دم شده، نوشیدنی نهایی سبک‌تر، صاف‌تر و فاقد رسوب می گردد؛ یکی از تفاوت‌های آشکار قهوه دمی و قهوه اسپرسو مربوط به تایم آماده کردن قهوه است، برای آماده کردن اسپرسو حدود۳۰ ثانیه و برای قهوه دمی حدود۵ دقیقه زمان نیاز داریم.
روش های مختلف قهوه دمی:
در دنیای مدرن با پیشرفت صنعت قهوه و تبدیل آن به یکی از پرسودترین بیزینس ها در سراسر دنیا، روش‌های مختلف دم کردن آن هم مسلما پیشرفت چشمگیری کرده است. از انواع روش‌های محبوب دم آوری قهوه، روش قطره‌ای و روش فیلتری می‌باشد که با استفاده از قهوه سازهای سایفون، کمکس و وی60 انجام می شود؛ بهتر است بدانید در روش تهیه قهوه های دمی، دانه‌های قهوه را درشت آسیاب می‌کنند تا نتیجه کار، قهوه ای صاف، بدون ته‌نشین و فاقد کف می‌باشد.
قهوه دمی با فرنچ پرس یا دستگاه فرانسه ساز:
دانه های قهوه فرانسه یا فیلتری و فرنچ پرس درشت آسیاب می‌شوند و سپس دم می‌شوند؛ دانه‌های قهوه پودر شده در داخل فیلتر کاغذی (در دستگاه‌های برقی) و فیلتر توری باقی می‌مانند و فقط عصاره قهوه توسط آب گرم بدست می آید و در مخزن دستگاه جمع می شود.
قهوه فرانسه یکی از قهوه‌های دمی می‌باشد که دارای ویژگی هایی نظیر رقیق بودن، بدون کف و لرد (رسوب) ته فنجان است؛ ناگفته نماند دانه‌های قهوه برای انواع روش دمی، معمولاً عربیکا هستند و از دانه روبوستا کمتر استفاده می‌شود.
قهوه عربیکا برای تهیه قهوه دمی:
قهوه عربیکا معروف‌ترین و پر مصرف ترین قهوه در دنیاست که از دانه‌های گیاه عربیکا بدست می آیند، می توان گفت حدود ۶۰ % قهوه‌های جهان از دانه‌های عربیکا درست می شوند. عربیکا کافئین کمتری نسبت به قهوه روبوستا دارد. قهوه عربیکا از کافئین و اسیدیته کمتر و در حدود 5/1 % برخوردار است و بخاطر همین، تلخی کمتری نسبت به روبوستا دارد و دارای عطر و طعم عالی و بی نظیری می باشد.
قهوه عربیکا از لیپید، شیرینی و قیمت بیشتری نسبت به روبوستا برخوردار است و پس از دم شدن، مزه ترش میوه ای پیدا می کند. در نهایت انواع مختلف این قهوه، به دلیل داشتن ویژگی‌های خاص و عطر و طعم خوب، مناسب قهوه دمی می‌باشد.
تفاوت های قهوه دمی و قهوه اسپرسو:
قهوه‌های دمی و قهوه‌های اسپرسو از روش‌های مختلف تهیه یک فنجان قهوه دلچسب می‌باشند و از لحاظ روش تهیه و آماده‌سازی با هم تفاوت‌هایی دارند؛ اول باید بدانید که در تمام روش‌های درست کردن قهوه فقط از دو نوع دانه قهوه با نام‌های روبوستا و عربیکا استفاده می شوند که زادگاه های مختلفی دارند و بر اساس ان می توان دسته بندیشان کرد.
دانه‌های قهوه عربیکا وقتی رست می شوند، طعم شیرین‌تری نسبت به قهوه روبوستا پیدا می کنند که در تهیه اکثر قهوه‌های دمی از این نوع دانه استفاده می شود، عوضش قهوه اسپرسو، معمولا از دانه‌ی قهوه روبوستا که طعم تلخ و دستی دارک دارد استفاده می شود.
فرایند تهیه قهوه اسپرسو:
شیوه دم آوری اسپرسو روشی متفاوت با دم کردن معمولی می باشد، برای تهیه قهوه اسپرسو، دانه قهوه بایستی نرم تر و ریزتر آسیاب شود (چیزی بین شکر و آرد) و بعد از آسیاب، پودر قهوه داخل سبد محل پوئر قهوه ریخته شده و تمپ می شود تا سطح پودری صاف و یکدست به ما بدهد و عبور آب از پودرهای قهوه به آسانی انجام نشود، در واقع هرچه تمپ قوی تر باشد قهوه ای غلیظ تر خواهیم داشت.
زمان لازم برای گذر آب از میان پودر قهوه در روش اسپرسو، باید بین ۱۵ الی ۲۰ ثانیه طول بکشد، در غیر این صورت طعم و عطر قهوه تغییر خواهد کرد و ممکن است قهوه آبکی شود و کرمای قهوه خوبی بدست نیاید. امروزه انواع دستگاه‌های اسپرسو ساز خانگی و صنعتی با قیمت‌های مختلف موجودند و برای تهیه قهوه اسپرسو حتما این دستگاه لازم می باشد (بخاط نیاز به فشار بالای و آب گرم در دستگاه) البته در صورت نبود می توان به ناچار از موکاپات یا در نهایت فرنچ پرس استفاده کرد.
نحوه تهیه قهوه دمی:
اما تهیه قهوه های دمی دستگاه خاصی نمی خواهد و بسیار ساده است، این قهوه های رایج از طریق عبور آب داغ بصورت آهسته از میان پودر قهوه به دست می‌آیند. برای تهیه قهوه دمی ابتدا باید مقدار دلخواه پودر قهوه را که با درجه متوسط و درشت آسیاب شده ابتدا داخل فیلتر کاغذی دستگاه ریخت، در ادامه کمی آب داغ با درجه حرارت حدوداً ۹۰ درجه سانتی گراد روی آن ریخته شود.
با گذشت حدود ۵ دقیقه، آب از میان دانه‌ها عبور می‌کند و قهوه دمی برای نوشیدن آماده می‌شود. استفاده از فیلتر یا قوری و همچنین دستگاه‌هایی همچون فرنچ پرس، سایفون، کمکس و … برای تهیه قهوه دمی در منزل و کافی شاپ، مناسب می باشند، از ویژگی خوب قهوه دمی این است که تا چند ساعت پس از تهیه هم قابل نوشیدن است و عطر و طعم خود را حفظ می کند.
میزان قهوه مورد نیاز در قهوه دمی و قهوه اسپرسو:
میزان پودر قهوه لازم در روش اسپرسو، خیلی کمتر از روش‌های دیگر است چون هر شات اسپرسو حدوداً حاوی ۲۹ سی‌سی نوشیدنی است (حدود 18 گرم) که این حجم در مقایسه با یک فنجان قهوه دمی که برابر با ۲۳۶ سی‌سی می باشد بسیار ناچیز می باشد. با طرز تهیه قهوه اسپرسو در خانه در سایت آشنا شوید و روش های مختلف آن را امتحان کنید.
مقدار کافئین قهوه دمی:
در قهوه دمی بخاطر استفاده بیشتر از نوع دانه قهوه عربیکا، کافئین کمتری را دریافت می کنیم اما میزان کافئین در واقع با توجه به مقدار و حجم نوشیدنی تعیین می شود مثلا اگر دو فنجان با حجم مساوی، قهوه دمی و اسپرسو داشته باشیم، نوع اسپرسو از کافئین بیشتری نسبت به قهوه دمی برخوردار است چون معمولا از دانه قهوه روبوستا با رست دارک استفاده می شود.
عطر و طعم قهوه دمی:
عاشقان قهوه فکر می کنند که تفاوت عمده‌ای بین طعم و عطر قهوه دمی و قهوه اسپرسو وجود دارد که فقط هم از طریق نوشیدن آنها می‌توان تفاوتشات را متوجه شد، در واقع باید گفت قهوه اسپرسو از طعم و عطر بیشتری از دانه قهوه دمی برخوردار است چون طبق تحقیقات برخی افراد، استفاده از فیلتر کاغذی برای تهیه قهوه دمی، قسمتی از طعم و عطر قهوه را از بین می‌برد و به همین خاطر اختلاف زیادی در طعم و عطرشان حس می شود.
غلظت قهوه دمی:
اگر تمایل به نوشیدن قهوه‌ای با طعمی جذاب و عطری ملایم دارید، قهوه دمی پیشنهاد مناسبی می‌باشد زیرا همه طعم‌های شیرین و تلخ را در برمی‌گیرد و از غلظت و اسیدیته کمتری هم برخوردار می باشد، اما در عوض قهوه اسپرسو از غلظت بیشتری نسبت به قهوه دمی برخوردار است و این مربوط به نوع دم آوری آنها دارد.
اگر تمایل دارید قهوه تان بیشتر تلخ باشد و کافئین بیشتری برایتان به ارمغان بیاورد تا عطر و طعم قهوه، به شما قهوه اسپرسو پیشنهاد می شود. ناگفته نماند کافی پارس، مدرن ترین تجهیزات کافه در شعب کافی پارس را دارد.
رست مناسب قهوه دمی:
رست قهوه به معنای حرارت دادن دانه‌های سبز قهوه و برشته کردن یا پخت آن است به‌گونه‌ای که رنگ سبز قهوه به رنگ قهوه‌ای تغییر پیدا کند؛ اتفاقا مقاله ای جالب و مفصل درباره انواع رست قهوه در مجله کافی پارس وجود دارد که حتما برای بیشتر کردن اطلاعات عمومی تان آن را مطالعه نمایید.
قهوه با رست لایت دارای کافئین بیشتر و استحکام بهتری در فرایند آسیاب شدن برخوردار است و چون برای انواع قهوه دمی از دانه‌های آسیاب شده درشت استفاده می‌شود، رست لایت مناسبترین گزینه می باشد اما می توان از انواع دیگر رست مانند مدیوم و دارک که بسیار سلیقه ای می باشد هم استفاده کرد.
همچنین درجه آسیاب رست دارک به دم آوری قهوه دمی کمک می کند چون پودر های قهوه ریزترند؛ در مقابل قهوه اسپرسو اکثرا با رست دارک و تیره و درجه آسیاب ریز تهیه می‌شود چون پودر قهوه محلول بیشتری در معرض حل شدن با آب قرار دارند و عملیات عصاره گیری آن سریع‌تر رخ می‌دهد.
پودر قهوه دمی:
برای درست کردن قهوه دمی نیاز به آسیاب درشت دانه‌های قهوه داریم، منظور هم از پودر قهوه دمی، همان قهوه آسیاب شده مناسب دم آوری می باشد. وقتی پودر قهوه را داشته باشید می‌توانید قهوه دلخواهتان را دم کنید و نوشیدنی دلچسبی را تهیه نمایید؛ پودر قهوه فوری نیز با پودر قهوه دمی تفاوت دارد.
ساختار پودر قهوه فوری بدین صورت است که ابتدا دم شده و سپس این پودر دم شده، با یک نوع روش خاصی مجدد به پودر خشک می شود و به این قهوه خشک شده قهوه فوری می گویند. مقاله ای به نام همه چیز درباره قهوه فوری اسپرسو در سایت کافی پارس وجود دارد که می توانید درباره قهوه فوری همه چیز را بدانید؛ البته پیشنهاد می گردد بجای پودر قهوه فوری و آماده از پودر قهوه تازه برای قهوه دمی استفاده نمایید.
بهترین برند های قهوه دمی:
برند قهوه های فوری بن مانو، لاوازا، جاکوبز، ایلی و غیره از جمله برندهای ایده آل پودر قهوه دمی در دنیا می‌باشند و توصیه کافی پارس هم به شما خرید محصولات اصل، به جای پودر فله‌ای است چون قهوه خیلی زود، عطر و طعم خود را در مجاورت با هوا از دست می‌دهد و اکسیده می‌شود، همچنین هنگام خرید این محصولات حتما به زمان مصرف و زمان رست قهوه توجه کنید چون با گذشت زمان، طعم و مزه خود را از دست می‌دهند.
همچنین پیش از تهیه دانه قهوه دمی، به اصالت و کشور سازنده توجه نمایید تا طعم و مزه قهوه اصیل را تجربه کنید. در نهایت در کنار پودر قهوه عوامل دیگری مثل رعایت زمان لازم برای دم آوری، دما و کیفیت آب استفاده شده در طعم آن، تأثیرگذار می باشند.
قهوه های مناسب کشورهای مختلف برای قهوه دمی:
قهوه های بسته‌بندی‌شده در دو مدل دانه قهوه و قهوه آسیاب شده به فروش می‌رسند که دانه قهوه بعد از خرید باید آسیاب شود. بدست آوردن یک قهوه دمی خوب، علاوه بر دارا بودن مزرعه‌ای با خاک و سیستم آب‌رسانی مناسب، نیازمند برداشت و رست استاندارد نیز می باشد.
هر چقدر دانه‌های قهوه عالی باشند اما فرآیند رست به خوبی انجام نشود، محصول حاصل‌شده، بی‌کیفیت خواهد بود؛ با توجه به اینکه دانه‌های قهوه در شرایط آب و هوایی خاص و بر روی ارتفاعات عمل می آیند، در حال حاضر کشورهای خاصی قادر به پروش آن هستند نظیر برزیل، کلمبیا، اتیوپی، کنیا، پرو، جاوا، گواتمالا و مکزیک و …
نکات ضروری برای خرید قهوه دمی:
1-قهوه جاذب رطوبت و بو است و به سرعت عطر خود را از دست می‌دهد، به همین خاطر قهوه دمی آسیاب شده را در بسته بندی های پلمپ شده خریداری کنید و در منزل نیز حتما در ظروف در بسته نگهداری کنی..
2-تاریخ رست دانه‌های قهوه باید حداکثر 5 هفته باشد چون تاثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی قهوه دمی دارد؛ پس توصیه میگردد برای حفظ طعم، عطر و کیفیت، قهوه‌ای را تهیه کنید که به تازگی رست و آسیاب شده باشد.
3-قهوه دمی اصل و خوش طعم و عالی از کارخانه نیازی به هیچ افزودنی مانند شکر، شیر، کافی میت و طعم‌دهنده ندارد.
4-قهوه دمی با کیفیت، حتی هنگام سرد شدن هم، عطر و طعم خوبی برخوردار دارد.
5-قهوه کهنه، طعم و عطر خاصی ندارد، پس موقع خرید قهوه دمی به عطری که از بسته به مشام شما می‌رسد توجه کنید.
6-بهترین خرید، دانه‌های تازه قهوه است تا عطر، تازگی و طعم بسیار خوبی را قبل از هر قهوه دمی تجربه کنید، در غیر این صورت خریداری قهوه آسیاب و رست شده با تاریخ جدید، انتخاب مناسبی است.
7-یک قهوه خوب، ترکیبی از عطر وانیل، کاکائو و شکلات به همراه دارد، اگر حس بویایی خیلی قوی ای داشته باشید آن را می فهمید.
8-اگر دانه‌های قهوه بیش از حد رست شده باشند، دیواره‌ی سلول‌های آن از هم باز می‌شود و روغن به بیرون تراوش می‌کند اما اگر دانه‌های قهوه در دمای درست و به اندازه کافی برشته شوند، روغن آن خارج نمی‌شود و طعم و عطر خود را حفظ خواهد کرد، پس هنگام خرید قهوه دمی به دانه‌ها توجه کنید که روغنی و براث و تیره نباشند و رست لایت یا مدیوم داشته باشند.
9-قهوه‌ای که بیش از اندازه رست شده باشد عطر، طعم و خاصیت خود را از دست می‌دهد؛ بنابراین موقع خرید به رنگ‌دانه‌ها توجه کنید که بیش از اندازه تیره نباشند.
در انتهای مقاله باید بگوییم با توجه به خواص و فواید قهوه اسپرسو، شما هر مدل از آن را با هر نوع دانه قهوه ای، هر درجه از رستی و هر نوع دستگاه برقی یا دستی که می توانید تهیه کنید و برای حفظ سلامت خودتان روزی 3 الی 5 فنجان بنوشید تا فردی پر انرژی، سرحال، سلامت و خوش خو بمانید.
کافی پارس بزرگترین فروشگاه زنجیره ای کافه به شما پیشنهاد می دهد برای دریافت نمایندگی از کافی پارس به سایت مراجعه نمایید و عضو یکی از بزرگترین تولید کنندگان و عرضه کنندگان قهوه در ایران شوید.
