در این مقاله از مجله کافی پارس صفر تا صد طرز تهیه اسپرسو با شیر جوش را آموزش می‌دهیم، نکات طلایی برای بهبود طعم را بررسی می‌کنیم و چند تکنیک حرفه‌ای اضافه خواهیم کرد تا نتیجه‌ی کارتان به اسپرسوی استاندارد نزدیک‌تر شود.
قهوه اسپرسو قلب دنیای قهوه است. اگرچه دستگاه اسپرسوساز ابزار اصلی برای تهیه‌ی این نوشیدنی محسوب می‌شود، اما همه‌ی ما به آن دسترسی نداریم. خوشبختانه می‌توان با شیر جوش ساده هم یک اسپرسوی خانگی نزدیک به نسخه‌ی کافه‌ای آماده کرد. این روش علاوه‌بر سادگی، به شما کمک می‌کند بدون هزینه‌ی زیاد، در خانه اسپرسویی خوش‌طعم و پرانرژی درست کنید.
شناخت قهوه اسپرسو و تفاوتش با قهوه‌های دیگر
اسپرسو نوشیدنی‌ای است که با عبور آب داغ تحت فشار از پودر قهوه‌ی ریز آسیاب‌شده تهیه می‌شود. نتیجه‌ی این فرایند، یک قهوه‌ی غلیظ با عطر بالا و لایه‌ای نازک از کرم طلایی‌رنگ روی سطح است.
در حالی‌که قهوه فرانسه، قهوه ترک یا قهوه دمی حجم بیشتر و غلظت کمتری دارند، اسپرسو در فنجان‌های کوچک سرو می‌شود و پایه‌ی بسیاری از نوشیدنی‌های دیگر مثل کاپوچینو، آمریکانو، موکا و لاته است.
ابزار و مواد مورد نیاز برای قهوه اسپرسو با شیر جوش
برای دم‌آوری اسپرسو با شیر جوش نیازی به تجهیزات حرفه‌ای ندارید. وسایل ساده‌ی زیر کافی است:
شیر جوش استیل یا آلومینیوم (بهتر است دسته‌دار باشد تا کنترل راحت‌تر شود)
پودر قهوه تازه آسیاب‌شده (میزان آسیاب باید نزدیک به اسپرسو باشد، نه خیلی ریز مثل ترک و نه خیلی درشت مثل فرانسه)
آب تازه و بدون املاح سنگین
قاشق فلزی کوچک برای هم‌زدن
فیلتر پارچه‌ای یا کاغذی (اختیاری، برای حذف ذرات ریز قهوه)
فنجان‌های کوچک پیش‌گرم شده
مراحل طرز تهیه قهوه اسپرسو با شیر جوش
۱. آماده‌سازی قهوه
دانه‌ی قهوه را درست قبل از دم‌آوری آسیاب کنید.
بهترین ترکیب برای اسپرسو، استفاده از ۷۰٪ عربیکا و ۳۰٪ روبوستا است. عربیکا عطر و طعم می‌دهد، روبوستا کرما و کافئین را تقویت می‌کند.
۲. جوشاندن آب
آب تازه را در کتری بجوشانید.
دمای مناسب بین ۹۰ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد است. اگر آب خیلی داغ باشد قهوه می‌سوزد، اگر خیلی سرد باشد عصاره‌گیری ناقص می‌شود.
۳. اضافه کردن قهوه به شیر جوش
حدود ۷ تا ۹ گرم قهوه برای هر شات اسپرسو کافی است.
قهوه را در شیر جوش بریزید و سطح آن را صاف کنید.
به هیچ‌وجه قهوه را فشار ندهید؛ زیرا در روش شیر جوش نیازی به تمپینگ (فشرده‌سازی) نیست.
۴. دم‌آوری روی شعله
آب داغ را به آرامی روی پودر قهوه بریزید.
شیر جوش را روی شعله‌ی کم قرار دهید تا قهوه آرام‌آرام شروع به بالا آمدن کند.
اگر شعله زیاد باشد، قهوه به سرعت می‌جوشد و طعم سوختگی پیدا می‌کند.
۵. شکل‌گیری کرما
هنگامی‌که قهوه کف‌آلود شد، کمی با قاشق سطح آن را هم بزنید.
این کار باعث ایجاد کف طلایی‌رنگی شبیه به کرمای دستگاه اسپرسوساز می‌شود.
۶. صاف کردن و سرو
در صورت تمایل، قهوه را از صافی عبور دهید تا ذرات ریز جدا شوند.
بلافاصله در فنجان کوچک بریزید و سرو کنید.
طعم اسپرسو با شیر جوش چقدر به اسپرسوی واقعی نزدیک است؟
واقعیت این است که اسپرسو با شیر جوش دقیقاً همان کیفیت دستگاه را ندارد، زیرا در دستگاه آب با فشار ۹ بار از میان قهوه عبور می‌کند. اما اگر اصول ذکرشده را رعایت کنید، طعم نهایی بسیار نزدیک و رضایت‌بخش خواهد بود. برای استفاده‌ی روزمره و خانگی، این روش بهترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین انتخاب است.
نکات طلایی برای تهیه اسپرسوی بهتر با شیر جوش
یکی از مهم‌ترین عواملی که کیفیت نهایی اسپرسو با شیر جوش شما را مشخص می‌کند، نوع دانه‌ی قهوه است. اگر از قهوه‌ی کهنه یا تاریخ‌گذشته استفاده کنید، هرچقدر هم روش دم‌آوری را درست انجام دهید، باز هم خبری از عطر و کرمای مطلوب نخواهد بود. بنابراین همیشه سعی کنید از دانه‌های تازه‌برشت و باکیفیت استفاده کنید تا اسپرسوی شما عطر و طعم واقعی خود را داشته باشد.
نکته‌ی مهم دیگر در تهیه اسپرسو با شیر جوش، کنترل دمای آب و شیر جوش است. آب بیش از حد داغ باعث سوختن قهوه و تلخی زیاد آن می‌شود و آب سرد هم باعث می‌شود عصاره‌گیری کامل صورت نگیرد. پس باید تلاش کنید که حرارت شعله همیشه ملایم و یکنواخت باشد تا فرایند دم‌آوری به‌درستی انجام شود.
رعایت نسبت درست قهوه به آب هم در کیفیت نهایی اسپرسو تأثیر زیادی دارد. اگر قهوه‌ی شما بیش از حد رقیق شد، به‌جای طولانی‌تر کردن زمان دم‌آوری، بهتر است دفعه‌ی بعد مقدار قهوه را کمی بیشتر و آب را کمتر کنید. به این ترتیب می‌توانید به غلظت و طعم مطلوب نزدیک‌تر شوید.
یکی از ترفندهای ساده اما بسیار کاربردی در اسپرسو با شیر جوش، گرم کردن فنجان قبل از سرو اسپرسو است. اگر قهوه‌ی داغ را در فنجان سرد بریزید، دمای آن به‌سرعت کاهش پیدا می‌کند و عطر و طعم قهوه تغییر می‌کند. با ریختن کمی آب داغ در فنجان و خالی کردن آن قبل از سرو، می‌توانید این مشکل را به‌راحتی برطرف کنید.
برای علاقه‌مندان به طعم‌های متنوع، استفاده از افزودنی‌هایی مثل دارچین، هل یا جوز هندی می‌تواند تجربه‌ی نوشیدن اسپرسو با شیر جوش را خاص‌تر کند. کافی است مقدار کمی از این ادویه‌ها را هنگام دم‌آوری به قهوه اضافه کنید تا نوشیدنی شما رایحه‌ای متفاوت و دلچسب پیدا کند.
و در نهایت، اگر بخواهید اسپرسوی ساده‌ی خود را به نوشیدنی‌هایی مثل کاپوچینو یا لاته تبدیل کنید، کافی است کمی شیر را جداگانه کف دهید. برای این کار می‌توانید از فرنچ پرس یا همزن دستی استفاده کنید. سپس فوم شیر را روی اسپرسوی آماده‌شده بریزید تا یک نوشیدنی ترکیبی و حرفه‌ای درست در خانه داشته باشید.
خطاهای رایج هنگام تهیه اسپرسو با شیر جوش
بسیاری از افراد هنگام تهیه اسپرسو با شیر جوش دچار اشتباهاتی می‌شوند که نتیجه‌ی کار را از یک قهوه‌ی خوش‌عطر و دلچسب به یک نوشیدنی تلخ و بی‌کیفیت تبدیل می‌کند. اگر می‌خواهید اسپرسوی شما تا حد ممکن به نسخه‌ی حرفه‌ای نزدیک باشد، باید این خطاها را بشناسید و از آن‌ها پرهیز کنید.
یکی از اشتباهات رایج اسپرسو با شیر جوش، انتخاب درجه‌ی آسیاب نامناسب است. اگر قهوه خیلی درشت آسیاب شده باشد، آب به‌راحتی از میان آن عبور می‌کند و عصاره‌گیری کامل انجام نمی‌شود؛ در نتیجه قهوه بسیار رقیق و بی‌طعم خواهد شد. از طرف دیگر، اگر پودر قهوه بیش از حد ریز باشد، عصاره‌گیری بیش از اندازه صورت می‌گیرد و اسپرسو تلخ و سنگین می‌شود. بنابراین انتخاب درجه آسیاب درست، کلید اصلی یک اسپرسوی متعادل است.
اشتباه دیگری که خیلی‌ها در تهیه اسپرسو با شیر جوش مرتکب می‌شوند، استفاده از شعله‌ی زیاد هنگام دم‌آوری است. وقتی شیر جوش روی حرارت بالا قرار می‌گیرد، قهوه سریع به جوش می‌آید و می‌سوزد. این سوختگی طعم اسپرسو را شدیداً تلخ و زننده می‌کند. بهترین روش این است که همیشه از شعله‌ی کم و حرارت ملایم استفاده کنید تا قهوه آرام‌آرام عصاره بدهد و عطر واقعی آن آزاد شود.
نکته‌ی بعدی مربوط به کیفیت آب در تهیه اسپرسو با شیر جوش است. شاید ساده به نظر برسد، اما استفاده از آب ناسالم یا آبی که املاح و کلر زیادی دارد، می‌تواند طعم قهوه را کاملاً خراب کند. آب شیرین یا خیلی سخت هم باعث می‌شود عصاره‌گیری درست انجام نشود. به همین دلیل همیشه بهتر است از آب تازه و تصفیه‌شده استفاده کنید تا طعم واقعی دانه‌ی قهوه خود را تجربه کنید.
و در نهایت، یکی از بزرگ‌ترین خطاها، استفاده از قهوه‌ی مانده یا کهنه است. قهوه درست از زمانی که آسیاب می‌شود، شروع به از دست دادن عطر و تازگی خود می‌کند. اگر پودر قهوه مدت زیادی بماند، حتی اگر روش دم‌آوری شما بی‌نقص باشد، اسپرسوی حاصل بی‌روح، کم‌عطر و بی‌کیفیت خواهد بود. پس همیشه دانه‌ها را تازه آسیاب کنید و از ذخیره‌ی طولانی‌مدت پودر قهوه پرهیز کنید.
پرسش‌های متداول FAQ
۱. آیا می‌توان بدون شیر جوش هم اسپرسو درست کرد؟
بله اولین مورد که دستگاه اسپرسو است، با فرنچ پرس، موکاپات یا حتی ایروپرس هم می‌توان قهوه‌ای شبیه اسپرسو تهیه کرد.
۲. چطور می‌توان کرمای اسپرسو را بیشتر کرد؟
استفاده از دانه‌ی تازه، افزودن کمی روبوستا به ترکیب قهوه و دم‌آوری روی شعله‌ی ملایم، کرما را افزایش می‌دهد.
۳. چه مدت زمان طول می‌کشد تا اسپرسو با شیر جوش آماده شود؟
معمولاً بین ۵ تا ۷ دقیقه طول می‌کشد. زمان بیشتر ممکن است باعث تلخی شود.
۴. آیا می‌توان از شیر به‌جای آب برای دم‌آوری استفاده کرد؟
خیر، شیر باعث سوختگی قهوه می‌شود. ابتدا اسپرسو را با آب تهیه کنید، سپس شیر یا فوم شیر را جداگانه اضافه کنید.
جمع‌بندی
طرز تهیه قهوه اسپرسو با شیر جوش یکی از ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش‌ها برای تجربه‌ی طعم اسپرسوی خانگی است. با انتخاب دانه‌ی مرغوب، رعایت نسبت درست قهوه به آب و کنترل دما می‌توانید نوشیدنی‌ای بسیار خوش‌طعم و نزدیک به اسپرسوی کافه‌ها تهیه کنید. فراموش نکنید که هنر دم‌آوری قهوه نیاز به تمرین دارد؛ هر بار که امتحان می‌کنید، تجربه‌ی شما بیشتر می‌شود و نتیجه‌ی نهایی بهتر خواهد شد.
اگر خواندن این مطلب اشتیاق تو رو برای یادگیری قهوه و اسپرسو بیشتر کرده و دوست داری به‌صورت حرفه‌ای وارد دنیای قهوه بشی، می‌تونی در دوره آموزش باریستایی کافی پارس شرکت کنی.
در این دوره از پایه تا پیشرفته با تمام مهارت‌های باریستا شدن، از شناخت دانه قهوه گرفته تا تهیه انواع نوشیدنی‌های بر پایه اسپرسو، آشنا می‌شی. همچنین بهت یاد می‌دیم چطور با دستگاه‌های حرفه‌ای کار کنی و مثل یک باریستای واقعی، قهوه‌ای بی‌نقص آماده کنی.
