می توان با اطمینان گفت که چای سیاه نوشیدنی محبوب ایرانی هاست که در هر زمان و هرجایی آن را دم می کنند و می نوشند، خوردن آن هم سن و سال خاصی ندارد و حتی یک کودک ایرانی نیز با خوردن چای شیرین در صبحانه خود آن را تا آخر عمر می نوشد و امتحان می کند.
ایرانی ها چای را در مهمانی ها و مراسم شادی یا ختم و بصورت معمول در منزل بی هیچ مناسبتی به بهانه هایی مثل هضم غذای چرب، شروع یک صبح، رفع خستگی روزانه و .. می نوشند. در این مقاله می خواهیم درباره چای سیاه و نحوه دم کردن صحیح آن و فوت و فن هایش بگوییم، با کافی پارس تا انتهای مطلب همراه بمانید.
خواستگاه چای سیاه:
چای سیاه نوشیدنی ای است که از گیاه کاملیا سیننسیس به دست می آید، کلمه چای نیز ریشه چینی دارد و با همین نام نیز وارد ایران شده است، حدود پنج هزار سال پیش، بوته چای برای نخستین بار در کشور چین (بصورت خودرو و طبیعی رشد می کرد) یافت شد، بعد از مدتی نیز بعنوان دم‌کرده، مفرح و سلامتی بخش بدن به دربار پادشاهان راه پیدا کرد و تا اواخر قرن گذشته، چای سیاه از نوشیدنی‌های تجملی و گران به حساب می آمد.
افسانه های کشف چای سیاه:
-یکی از افسانه های کشف چای سیاه این بوده که یکی از امپراطوران چین دستور داد تا فردی را برای تنبیه از شهر بیرون کنند و آن شخص مدتی را در بیابان و در جنگل‌ها سرگردان و ضعیف و ناتوان شده بود، همان زمان درختی را دید و برگ های آن را خورد و بعد از مدتی حالش خیلی بهتر شد و از ضعف نجات پیدا کرد، در نهایت امپراطور او را احضار کرد و از سالم بودنش تعجب نمود و عده ای طبیب را برای بررسی این گیاه فرستاد.
-در افسانه‌ای دیگر آمده است که روزی چند شکارچی برای شکار به جنگل رفته بودند و گوشت یکی از شکارهای خود را در ظرفی ریخته و رویش با برگ های چای پوشاندند، بعد از مدتی که بازگشتند دیدند گوشت ها له و نرم شده اند، مشاهدات خود را به طبیبان گفتند و متوجه شدند که گیاه چای برای هضم غذا و پخت سریع گوشت و حبوبات مناسب است.
سابقه مصرف چای سیاه در دنیا:
زمان مصرف چای سیاه در ایران از قرن هفدهم میلادی رقم خورده است، در همان قرن تاجری اصفهانی که با هندوستان (که به آن تِی می گفتند) و کشورهای اروپایی در مراوده بود برای نخستین بار چای را به اروپا برد و به‌عنوان نوشیدنی ای جدید به اروپاییان ارائه نمود.
کاشت و برداشت چای سیاه بعد از چین، در هند و ژاپن در قرن نهم و از قرن نوزدهم میلادی در کشورهای آفریقایی و عثمانی و سایر کشورهای اروپایی رواج یافت ؛ در سال ۱۸۸۵ به دستور دولت وقت روسیه پرنس-ورنتسف در قفقاز کشت چای را آغاز کردند.
شرایط کشت چای سیاه:
نهال های بوته چای سیاه در زمینی با خاک قرمز (بخاطر وجود آهن) و آب و هوای مرطوب و سرمایی که کمتر از منفی ده درجه نباشد، رشد می کند و به عمل می آید. جزو عوامل مهم در زراعت چای و کیفیت محصول بدست آمده، وجین مناسب، تقویت خاک و هرس نیز نقش دارند.
انواع چای سیاه:
چای سیاه از نظر طعم، رنگ و عطر دسته بندی می شود و به منطقه ای که در آن کشت و تولید می شود بستگی دارد و این یعنی آب و هوا، نوع خاک و ارتفاع زمین از سطح دریا تاثیر مستقیمی بر آن دارد؛ انواع چای سیاه معمولا بر اساس نام منطقه یا کشوری که در آن به عمل می آید نام گرفته است که به اختصار نام می بریم:
1-چای اَسام: نام منطقه ای در شمال شرقی کشور هندوستان
2-چای سیلان: به نام منطقه ای در کشور سریلانکا
3-چای دارجیلینگ: نام منطقه ای بسیار مرتفع در هندوستان
4-چای کیمون: در منطقه ای از کشور چین
5-چای کنیا: در کشور کنین کشت می گردد
6- چای سیاه لَپ سانگ لوشانگ: این چای با دودی کردن برگ چای سیاه توسط دود ناشی از آتش گیاه بامبو تهیه می گردد
7-چای نیلگری: چای نیلگری در کشور هند کاشت و برداشت می شود
8-چای یوننان: در استانی در چین به همین نام کشت می گردد
فوت و فن های دم کردن چای سیاه:
برای اینکه یک لیوان یا استکان چای سیاه را بخوبی دم کنید تا عطر و طعم خود را بخوبی حفظ کند باید موارد زیر را رعایت نمایید:
1-مقدار قابل استفاده چای خشک:
در کل برای 177 میلی لیتر آب معادل یک لیوان بزرگ از 2 تا 3 گرم چای سیاه یعنی1 قاشق چای خوری استفاده می گردد و البته با توجه به اندازه های مختلف چای خشک برای برگ های بزرگتر از 1 تا 2 قاشق غذا خوری استفاده نمایید.
2-آب و دمای مناسب آن برای دم آوری:
پیشنهاد می گردد از آب تصفیه شده برای بدست آوردن طعم بهتری از چای استفاده نمایید، دمای مطلوب آب باید معمولا بین 88 تا 100 درجه سانتیگراد باشد، اگر دمای آب کمتر باشد یا نجوشد یا به اصطلاح آب پخته نشده باشد، چای سیاه طعم و عطر خوبی نخواهد داشت و همچنین اگر دمای آب بیشتر از 100 درجه سانتیگراد باشد چای با مزه تلخ خواهید داشت.
3-مقدار زمان دم کشیدن:
معمولا چای سیاه بین 3 تا 5 دقیقه دم می کشد اما اگر طعم قوی، غلیظ و گس تری از چای می خواهید باید از چای خشک بیشتری برای دم کردن استفاده کنید و تغییری در زمان دم کشیدن ندهید چون فقط مزه آن را تلخ و رنگش را سیاه می کنید. همچنین میزان کافئین در انواع مختلف چای سیاه و زمان دم کشیدن آن متفاوت می باشد اما معمولا هر فنجان چای سیاه معمولی حدود 47 میلی گرم کافیئن در خود دارد.
مواد لازم برای تهیه یک لیوان چای سیاه برای یک نفر:
–آب سرد تصفیه شده معادل 177 میلی لیتر
-یک قاشق چای خوری چای سیاه
-قوری شیشه ای یا چینی برای دم کردن چای
-کتری برای داغ کردن آب
-فیلتر یا صافی
1- آب سرد تصفیه شده را داخل کتری بریزید و بگذارید تا دمای 88 درجه سانتیگراد گرم شود.
2-1 قاشق چای خوری چای داخل قوری بریزید.
3- آب داغ را مستقیم و خیلی آرامی روی چای بریزید.
4-در قوری را گذاشته و 3 تا 5 دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد.
5-بعد از 3 دقیقه هر 30 ثانیه چای را تست کنید تا طعم مطلوب را بدست آورید.
6-بعد نوبت از صافی رد کردن و داخل لیوان یا فنجان ریختن است.
7-در صورت تمایل می توانید چایتان را با لیمو ترش تازه، عسل، شیر و یا شکر بنوشید و به خوش طعم شدن آن کمک کنید.
بهترین زمان مصرف چای سیاه:
-این نوشیدنی را هیچ وقت با معده خالی مصرف نکنید چون مقدار زیاد کاتچین هایی که دارد می تواند بر روی کبد اثرات بدی بگذارد.
-بهتر است چای سیاه را 2 ساعت بعد از هر وعده غذایی و 2تا 3 ساعت قبل از خواب مصرف کنید.
-چای را فورا پس از وعده غذایی ننوشید چون مانع از جذب آهن در مواد غذایی می گردد.
-به هیچ وجه چای را قبل از خواب ننوشید چون بخاطر کافئین بالایی که دارد باعث بی خوابی می شود.
خوب، امیدواریم که از مطالعه این مقاله لذت برده باشید، البته کمتر ایرانی ای پیدا می شود که چای دم کردن را بلد نباشد، چون چای سیاه از گذشته های دور در ایران و در منازل ایرانیان در هر قشری وجود داشته و در طول روز بطور معمول و در مهمانی های های رسمی و غیر رسمی و همچنین مراسم خواستگاری توسط عروس خانم سرو می گردد. پیشنهاد می گردد برای دریافت نمایندگی از کافی پارس به سایت مراجعه فرمایید.
