وقتی صحبت از قهوه می‌شود، بسیاری از افراد به‌اشتباه تصور می‌کنند که هرچه قهوه تازه تر باشد، طعم و کیفیت آن بالاتر خواهد بود. این باور که قهوه تازه همیشه بهترین انتخاب است، ناشی از تأکید بر تازگی در بازاریابی و تبلیغات مرتبط با قهوه است. اگرچه تازگی نقش مهمی در حفظ عطر و طعم قهوه دارد، اما این تنها بخشی از ماجراست. گاهی اوقات، قهوه‌ای که بیش‌ازحد تازه است، نه‌تنها طعم مطلوبی ارائه نمی‌دهد، بلکه می‌تواند تجربه‌ای ناخوشایند ایجاد کند.
وقتی دانه‌های قهوه تازه برشته می‌شوند، طی فرآیند حرارت‌دهی، تغییرات شیمیایی گسترده‌ای در ساختار آن‌ها رخ می‌دهد. این تغییرات منجر به تولید گازهای مختلفی، به‌ویژه دی‌اکسید کربن، درون دانه‌ها می‌شود. پس از برشته‌کاری، دانه‌های قهوه مملو از این گازها هستند و بلافاصله پس از برشته‌شدن، هنوز در حال آزاد کردن این گازها یا به‌اصطلاح “دی‌گازینگ” هستند.
اگر قهوه تازه بلافاصله پس از برشته‌کاری آسیاب و دم‌آوری شود، این گازهای محبوس‌شده آزاد می‌شوند و می‌توانند بر تعادل طعمی قهوه تأثیر منفی بگذارند. اسپرسویی که از دانه های قهوه بسیار تازه تهیه شده باشد، معمولاً کرمای بیش‌ازحد ضخیم و پایداری خواهد داشت که نشانه خروج گازهای اضافی است. همچنین، در روش‌های دم‌آوری دستی مانند فرنچ پرس یا پوراور، گازهای آزادشده می‌توانند مانع از استخراج یکنواخت طعم‌ها شوند و در نتیجه قهوه‌ای با طعم گازدار، تلخ یا حتی بی‌تعادل تولید کنند.
اهمیت فرآیند دی‌گازینگ
فرآیند دی‌گازینگ به مدت‌زمانی اشاره دارد که دانه‌های قهوه پس از برشته‌کاری به آن نیاز دارند تا گازهای اضافی آزاد شوند و طعم‌های آن‌ها به تعادل برسد. این زمان بسته به نوع دانه، میزان برشته‌کاری و روش دم‌آوری موردنظر متفاوت است. به‌عنوان مثال، قهوه‌هایی که تیره‌تر برشته می‌شوند، به‌طور معمول به زمان کمتری برای دی‌گازینگ نیاز دارند؛ زیرا ساختار آن‌ها به‌دلیل حرارت بیشتر، شکننده‌تر است و گازها سریع‌تر آزاد می‌شوند. در مقابل، قهوه‌هایی که به‌صورت روشن برشته شده‌اند، زمان بیشتری برای رسیدن به تعادل طعمی نیاز دارند.
این فرآیند معمولاً چند روز تا چند هفته طول می‌کشد و در این مدت، طعم‌های پنهان و عطرهای پیچیده قهوه بهتر نمایان می‌شوند. دانه‌های قهوه در این مرحله، در شرایطی ایده‌آل برای مصرف قرار می‌گیرند و تجربه‌ای لذت‌بخش از نوشیدن قهوه فراهم می‌کنند.
مشکلات استفاده از قهوه بسیار تازه
استفاده از قهوه‌ای که به‌تازگی برشته شده و هنوز گازهای خود را به‌طور کامل آزاد نکرده است، می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند. طعم گازدار و تلخ یکی از این مشکلات است. علاوه بر این، در روش اسپرسو، فشار ناشی از گازهای اضافی می‌تواند عصاره‌گیری را مختل کند و تعادل در طعم را از بین ببرد. در روش‌های دم‌آوری دستی نیز، آزاد شدن سریع گازها در حین ریختن آب، مانع از تماس یکنواخت آب با ذرات قهوه می‌شود و در نتیجه عصاره‌گیری ناقصی رخ می‌دهد.
نگهداری قهوه تازه
هرچند قهوه تازه برای حفظ کیفیت باید در مدت کوتاهی مصرف شود، اما ذخیره‌سازی نادرست نیز می‌تواند تازگی آن را از بین ببرد. دانه‌های قهوه باید در ظروف دربسته و غیرقابل نفوذ به هوا نگهداری شوند. همچنین، قرار دادن قهوه در معرض نور مستقیم خورشید، گرما یا رطوبت می‌تواند عطر و طعم آن را تخریب کند.
تعادل بین تازگی و زمان مصرف
مهم‌ترین نکته در مصرف قهوه، یافتن تعادل میان تازگی و زمان مناسب برای مصرف است. این تصور که قهوه هرچه تازه‌تر باشد بهتر است، باید با درک علمی و شناخت فرآیندهای برشته‌کاری و دی‌گازینگ جایگزین شود. دانه‌های قهوه بعد از چند روز از برشته‌کاری به اوج طعمی خود می‌رسند و در این زمان بهترین عملکرد را در تهیه نوشیدنی دارند.
بنابراین، اگرچه تازگی و قهوه تازه یکی از معیارهای مهم در کیفیت قهوه است، اما به‌تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده یک تجربه لذت‌بخش باشد. فهم زمان مناسب برای مصرف قهوه و نگهداری صحیح آن، کلید دستیابی به نوشیدنی‌ای است که نه‌تنها عطر و طعمی دلپذیر دارد، بلکه تمام ویژگی‌های مثبت قهوه را به نمایش می‌گذارد.
