تاریخچه اسپرسو از قرن‌ها پیش آغاز شده و به عنوان یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های قهوه در جهان شناخته می‌شود. اسپرسو، که در اصل ایتالیا زادگاه آن است، داستانی دارد که با تکامل روش‌های آماده‌سازی قهوه و پیشرفت فناوری‌ها پیوند خورده است. در ادامه به ریشه‌ها و تحولات این نوشیدنی پرطرفدار می‌پردازیم.
آغاز داستان تاریخچه اسپرسو و قهوه
قهوه، در ابتدا در آفریقا و خاورمیانه به عنوان یک نوشیدنی پرانرژی شناخته شد. داستان معروفی وجود دارد که می‌گوید یک چوپان اتیوپیایی به نام “کالدی” متوجه شد که بزهایش پس از خوردن نوعی گیاه خاص انرژی و هیجان زیادی پیدا می‌کنند. این گیاه بعدها به عنوان دانه‌های قهوه شناخته شد و از همان‌جا بود که مصرف قهوه آغاز گردید و به تدریج به شبه جزیره عربستان گسترش یافت.
تا قرن پانزدهم، قهوه به یک نوشیدنی رایج در کشورهای عربی تبدیل شده بود و در قرن شانزدهم به اروپا راه یافت. با گذشت زمان، شیوه‌های مختلف تهیه‌ی قهوه به وجود آمد که در نهایت منجر به تولد اسپرسو شد.
پیدایش اسپرسو در ایتالیا
اولین دستگاه اسپرسوساز در تاریخچه اسپرسو در اوایل قرن بیستم در ایتالیا ساخته شد. در سال 1901، لوییجی بتزا (Luigi Bezzera)، یک مهندس ایتالیایی، دستگاهی طراحی کرد که می‌توانست قهوه را با فشار آب داغ آماده کند. هدف او از این اختراع سرعت بخشیدن به فرایند تهیه قهوه برای استفاده در کافه‌ها و رستوران‌ها بود. دستگاه بتزا با نام “مکینا” (Macchina) شناخته شد و با استفاده از فشار بخار، قهوه‌ای غلیظ‌تر و پرعطرتر تولید می‌کرد که امروز آن را اسپرسو می‌نامیم.
در سال 1905، یک کارآفرین به نام دزیدریو پاوونی (Desiderio Pavoni) حق امتیاز این دستگاه را خریداری کرد و دستگاه اسپرسوساز را به بازار عرضه کرد. پاوونی نام “اسپرسو” را انتخاب کرد که به معنای “سریع” یا “مستقیم” در زبان ایتالیایی است. این نام‌گذاری به نحوه‌ی آماده‌سازی سریع و مستقیم این نوشیدنی اشاره دارد.
آموزش باریستایی با مدرک بین المللی
تکامل دستگاه‌های اسپرسوساز در تاریخچه اسپرسو
تکامل اسپرسوسازها در تاریخچه اسپرسو در دهه‌های بعدی با تغییرات عمده‌ای همراه بود. دستگاه‌های اولیه عمدتاً از فشار بخار برای تهیه اسپرسو استفاده می‌کردند، اما در سال 1947، آکیله گاگیا (Achille Gaggia) نوآوری‌ای ارائه داد که تهیه اسپرسو را متحول کرد. او دستگاهی طراحی کرد که به جای استفاده از فشار بخار، از یک پمپ دستی برای ایجاد فشار استفاده می‌کرد. این تغییر، قهوه‌ای با کرما (لایه‌ای از کف کرمی و خوش‌رنگ) تولید می‌کرد که امروزه به عنوان یکی از ویژگی‌های مهم اسپرسو شناخته می‌شود.
اختراع گاگیا باعث شد اسپرسو به یک نوشیدنی محبوب تبدیل شود و به تدریج به عنوان نمادی از فرهنگ قهوه‌نوشی ایتالیایی در سراسر جهان شناخته شود. دستگاه‌های اسپرسوساز مدرن از پمپ‌های الکتریکی برای ایجاد فشار لازم استفاده می‌کنند و با پیشرفت فناوری، دستگاه‌های خانگی و صنعتی متعددی برای تهیه اسپرسو وارد بازار شدند.
گسترش جهانی اسپرسو
از ایتالیا، اسپرسو به سرعت به کشورهای دیگر اروپا و سپس به سراسر جهان گسترش یافت. در دهه 1950، این نوشیدنی وارد کافه‌های آمریکایی شد و به یکی از اجزای اصلی فرهنگ قهوه‌نوشی غربی تبدیل گردید. برندهایی مانند “استارباکس” و “کافه نرو” با استفاده از اسپرسو به عنوان پایه‌ای برای انواع مختلف نوشیدنی‌های قهوه، محبوبیت آن را افزایش دادند و به شناخت جهانی اسپرسو کمک کردند.
اسپرسو و فرهنگ قهوه‌نوشی
امروزه اسپرسو بخشی از زندگی روزمره مردم در سراسر جهان شده است. در ایتالیا، اسپرسو نه تنها یک نوشیدنی بلکه بخشی از فرهنگ است. مردم معمولاً در کافه‌های کوچک به صورت ایستاده یک شات اسپرسو می‌نوشند و این عادت تبدیل به یک مراسم کوتاه و اجتماعی شده است.
در کشورهای دیگر، اسپرسو به عنوان پایه‌ی نوشیدنی‌های مختلفی مانند لاته، کاپوچینو، موکا، و ماکیاتو استفاده می‌شود. این نوشیدنی‌های متنوع با ترکیب اسپرسو و شیر، انواع طعم‌ها و سبک‌های نوشیدنی را به همراه دارند و هر کدام برای سلیقه‌های مختلف طراحی شده‌اند.
نقش ایتالیا در استانداردسازی اسپرسو
در تاریخچه اسپرسو یکی از عوامل کلیدی در تبدیل اسپرسو به یک نوشیدنی استاندارد و پرطرفدار، تلاش ایتالیایی‌ها برای ایجاد تعریفی مشخص از این نوشیدنی بود. انجمن ملی اسپرسو ایتالیا در سال ۱۹۹۸ تأسیس شد تا استانداردهای دقیق و روش‌های خاصی برای تهیه اسپرسو تعیین کند. این استاندارد شامل میزان فشار (۹ بار)، دمای آب (حدود ۹۰ درجه سانتی‌گراد)، زمان استخراج (۲۵-۳۰ ثانیه) و مقدار دانه‌های قهوه (۷ گرم) است. این مشخصات نه تنها باعث بهبود کیفیت اسپرسو شد بلکه به عنوان یک معیار جهانی شناخته شد که بسیاری از کافه‌ها و برندها آن را دنبال می‌کنند.
اسپرسو و تحول در صنعت قهوه
با پیشرفت اسپرسو و محبوبیت آن، صنعت قهوه به کلی دگرگون شد. تولیدکنندگان قهوه شروع به تهیه دانه‌های خاص برای اسپرسو کردند و شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات نیز دستگاه‌های اسپرسوساز صنعتی و خانگی پیشرفتهای عرضه کردند. همچنین، برندهای قهوه‌سازی بین‌المللی مانند “لاوازا” و “ایلی” به تقویت بازار جهانی اسپرسو کمک کردند و تنوعی از دانه‌های قهوه با طعم‌های گوناگون ارائه دادند.
رواج اسپرسو در کافه‌های جهان
از دهه ۱۹۸۰ به بعد، اسپرسو جایگاه ویژه‌ای در کافه‌ها و کافی‌شاپ‌های مختلف دنیا پیدا کرد. فرهنگ کافی‌شاپ که در آن اسپرسو به عنوان پایه نوشیدنی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، در ایالات متحده، کانادا، استرالیا و سایر نقاط جهان گسترش یافت. کافی‌شاپ‌های تخصصی و مستقل نیز شروع به تهیه و سرو اسپرسو به شیوه‌های هنری کردند که شامل دقت در آسیاب کردن قهوه، اندازه‌گیری دقیق و خلق طرح‌های هنری روی قهوه (مانند لاته آرت) می‌شد.
نتیجه‌گیری
تاریخچه اسپرسو یک داستان پر فراز و نشیب دارد که از یک ایده‌ی ساده و دستگاهی ابتدایی آغاز شده و به یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان تبدیل شده است. از ریشه‌های ایتالیایی تا محبوبیت جهانی، اسپرسو نمادی از فرهنگ قهوه و فناوری است که به یکی از اجزای اصلی زندگی مدرن تبدیل شده است.
تاریخچه اسپرسو نشان می‌دهد که چگونه نوآوری و پیشرفتهای تکنولوژی توانسته‌اند نوشیدنی ساده‌ای مانند قهوه را به یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین نوشیدنی‌های جهان تبدیل کنند. امروزه، اسپرسو به عنوان یک نماد جهانی از کیفیت، فرهنگ، و لذت زندگی شناخته می‌شود و ادامه‌دار خواهد بود.
